...
  • "Calaq"
  • Meyxoş Abdullah
  • Calaq...
    (hekayə)

    ... Həyətimizin tən ortasında qollu-budaqlı bir tut ağacı vardı. Dünyaya göz açandan, o tut ağacını eləcə boy- buxunlu, budaqlarının ucları az qala göyə dirənən görmüşdüm. Kəndin hansı yanından baxsaydın, gözünə dəyən birinci o tut ağacı olacaqdı. Bu, yarımdünya tut ağacının yaz-yay ayları özgə ləzzəti olardı. İstidən adamın nəfəsinin qaralan vaxtı, tutun kölgəsinə kilimdən, palazdan atıb bir stəkan çay içməklə, elə bil behişti satın almış olurdun. Gecələr bürküdən bağırların daralan vaxtı, hardansa sərinliyi çəkib gətirərdi bu tut ağacı. Bir- birinin “böyrünü qıdıqlayaraq, xışıltıyla gülən yarpaqların səsi”, yayın qorabişirən vaxtı adamın ürəyinə elə bil sərin su çiləyirdi. Gövdəsindəki kələ-kötür “qırışlar”, bu azman tut ağacının tarixlər yola saldığından xəbər verirdi. Tut ağacının barı-bəhəri yox idi, hamı bu tuta “erkək tut” deyirdilər. Doğurdan da, bu tutun boy- buxunundan, üç-dörd adamın əl-ələ tutanda bir- birlərinə əlləri yetməyən gövdəsinə, göy üzünə çətir tutmuş enli şax- şəvəlinə baxanda, onda “kişilik”, “erkəklik” nişanəsinin şahidi olurdun. Çünki ətrafdakı “dişi tut” ağaclarının gövdələri də, boy-buxunları da qadın incəliyindən, qadın zərifliyindən xəbər verirdi. Hətta, onların meyvə gətirən vaxtı, budaqlarının sıxlaşıb, toplaşması və yavaş- yavaş yerə doğru sallaşması, sanki qısa vurulmuş qız saçlarını bənzəyirdi.
    Bir gün evdəkilərin hansınınsa ağlına gəldi ki, qapıdakı erkək tutun da qol-budağını kəsib, “dişi tut”un budaqlarından calaq edilsin. – Nə eyibi var, qoy meyvə gətirsin də, - dedilər.
    Kənddə arpabiçilən vaxtı, calaq işindən başı çıxanın birini gətirib, tut ağacını budayıb, tökdülər yerə. Sonra qonşuluqdakı “dişi tut”ların nazik budaqlarından kəsib, calaq elədilər onun kəsilmiş budaqlarının yerinə.
    Həftələr keçdi, aylar ötdü, yerin lap təkindən qidalanan “erkək tut”, az müddətdə üstündəki kövrək budaqları böyüdüb, xeyli qaldırdı. Növbəti il budaqlar bolluca meyvə gətirdilər. Və elə bu vaxt qəribə bir hal baş verdi. Tut gilələri ala-kal olan kimi, tut ağacı birdən-birə qurudu. Elə qurudu ki, üstündə nə bir yaşıl yarpaq qaldı, nə də dərdə dərmanlıq bircə tut giləsi.
    Təbiətin sərt və amansız qanunları varmış, sən demə... “Erkək tut” ağacı da, bu dəyişikliyi öz şəninə sığdırmadı. O, ucalığını, “erkəkliyini” itirdiyinə görə, “ölməyi” üstün tutdu...

  • noyabr 2017, Meyxoş A.

  • 58
Zəfər Çaldı Azərbaycan

Dəhnəli Məmməd Hacızadə

Haray saldı bir qərinə, Dünya susdu dərd-sərinə. Sığınaraq ərəninə, Ümid dolu bağrı şan-şan, ! Şimşək kimi çaxa çaxa, Yol aldılar Qarabağa, Vuruşaraq əlbəyaxa,......

Heç

Şümşəd Hüseynova

Həyat vaxt ədalətli olmadı. vaxt eyni yerdən baxmaq olmur həyata. Bəziləri həyata bir addım öndə başlayır, bizim kimiləri isə geridən, onların ardınca yaralar......

Ölsəm də sevgim ölməz

Dəhnəli Məmməd Hacızadə

İllərdir oğrun-oğrun, gizli-gizli baxışdıq. Baxışlarla dərdləşib, baxışlarla danışdıq. Beləcə baxışmaqla ömür keçir,gün keçir. Dünyadan tay-tuşumuz, yaşıdlarımız köçür. Birdən ölüb eləsəm gələndə məzarlığa, ölülər hiss etməsin......

Ulduzlar içində (qəzəl)

Dəhnəli Məmməd Hacızadə

Ruhumuz şaddı gülüm hər gecə ulduzlar içində. Mənəm ən yalqızı gündüzləri yalqızlar içində. Üşüyür sənsiz bu payız alıbdır soyuq canımı, Ürəyim tir-tir əsir sanki qalıb......

Səni araram

Şümşəd Hüseynova

Gözlərim yollardan yığışmır bir an, hər tində, hər küncdə . Bayaq da birinə gözüm sataşdı Gözlərim sən sandı, aldandı yenə... Daha dözmür ürək, açılmır......

"Get"

Zahid Şirinli

Get Hisslərinin coşqun çağlarında duyduğun bir “get” sözü: yüz cümlədən ağır gəlir insana. Hərdən elə olur ki, bir baxışla başa düşürsən buradan sonrası yoxdur. Nə......

Dünya

Zahid Şirinli

Hamını dərdə salır, Körpələr yetim qalır, Cavan-cavan can alır, Başın batsın a . Şəhid anası qəmli, Hər gün gözləri nəmli, Necə verək təsəlli? Başın batsın......

“Beşinci mərtəbədəki qapı”

Ceyhun Fikrət

O, hara gedəcəyini bilmirdi. Bir anlıq keçmiş duyğular onu özünə çəkirdi. Geri dönüb özünə, uşaqlığına baxmaq istəyirdi. Amma necə? İllər çox keçmişdi. O böyümüş, artıq......

İsminə(qəzəl)

Dəhnəli Məmməd Hacızadə

Düşdü şö'lən qəlbimə gətirdim iman isminə, Qavradıqca səni mən sığındı bu can isminə. Oldu zikrim dilimdə "Ləə ilahə illəllah, Duam Əlhəmdülillah,sarıldım Rəhman isminə. Sureyi Hicrdə......

Sındım — O Hələ də Yazırdı

Ceyhun Fikrət

Müəllif : Qəribədir... Hər gün mənimlədir. Məni demək olar ki, əlindən yerə qoymurdu. Bəzən mənə elə gəlir ki, mən onun üçün çox əzizəm. Bəlkə......