- Ömürdən uzun sevgi
- Firuz Mustafa
-
Ömürdən uzun sevgi
Tatyana Yakovleva və Vladimir Mayakovskinin həyatının bir roman kimi, bir film kimi
maraqlı parçası
Tatyana Yakovleva Parisdə yaşayan rus emiqrantı idi. Vladimir Mayakovski ilə onu 15 oktyabr 1928-ci il tarixdə məşhur Liliya Brikin kiçik baçısı Elza Treule tanış etmişdi. Elza da həmin dövrdə Fransada yaşayırdı. Məlumunuz olduğu kimi, Liliya Brik ərli idi. O, həm ərini, həm də məşhur şairi sevirdi və onların heç birini əldən buraxmaq istəmirdi. Bir müddət Volodya ilə aralarından soyuq küləklər əsməyə başladı. Amma Mayakovskinin Tatyanaya bənd olması onun qısqanclıq hissini alovlandırmışdı. Liliya istəyirdi ki, Volodya çox da “uzağa” getməsin, elə onun öz baçısı Elza ilə yaxınlaşsın. Amma necə deyərlər, sən saydığını say...
Sözün qısası, günlərin bir günü şair öz eşqini bənd olduğu xanıma izhar etdi, onunla ailə qurmaq istədiyini bildirdi. Tatyana onun təklifini qətiyyətlə rədd etdi. Fransız mədəniyyəti üzərində formalaşan bu aristokrat qadın, Rusiyada gəlmiş şairi- “yonulmamış”, “kor-kobud” Mayakovskini ər kimi təsəvvür etmirdi. Mayakovski hiddətlənib demişdi: “Onsuz da mən sənə və Parijə sahib olacağam...”
Parişdəki çıxışlarına görə Mayakovski əməlli-başlı qonorar almışdı.Yeri gəlmişkən onu da deyim ki, Mayakovski öz həmkarları arasında ən çox qonorar alan qələm adamı idi. Təsəvvür edin ki, təkcə uşaqlar üçün yazdığı “Yaxşı nədir, pis nədir” adlı kiçik həcmli poemasına görə 10.000 dollar (350.000 rubl) qələmhaqqı (qonorar) almışdı. 20-ci illərin bu kəmiyyətdəki pulunun nə qədər böyük məbləğ olduğunu indinin özündə belə, təsəvvürə gətirmək çətin deyil. Şairin Parisdə aldığı qonorarın nə qədər olduğu barədə ziddiyyətli informasiyalar var. Fakt budur ki, şair Parijdə əldə etdiyi halal vəsaitlə RENAULT NN markalı maşın almışdı. 1929-cu ildə həmin maşın Rusiyaya gətirildi...
Hə, yaxşı, bəs Tatyana Yakovleva ilə Vladimir Mayakovskinin münasibətlərinin sonrakı mərkələsi necə oldu?.. Məsələ belədir ki, Mayakovski Paris banklarından birinə yatırım etdi. Sonra məşhur gül mağazalarından birisinə gedib həmin banka məxsus, indiki anlamda desək, “sertifikatları” təqdim etdi, onlarla müqavilə bağladı. Əldə olunan anlaşmaya görə, qonorar qurtarıb başa çatana qədər, hər həftənin bir günü mağaza əməkdaşları nəhəng gül buketini Tatyanaya təqdim etməli idi.
İlk gül dəstələri “ünvana” çatdırılan zaman Mayakovski hələ Parisdə idi. Hətta, sevdiyi xanımla bir-iki dəfə görüşmüşdü də. Tatyana bu cür “yüngül xidmət növünün” faydasız olduğunu işarə etmiş, yenə “yox” demişdi.
Sonra şair vətəninə döndü...
Bağlanmış müqavilənin şərtlərinə uyğun olaraq gül dükanının əməkdaşları hər həftə gülləri “sahibinə” çatdırırdı. Adətən onun üstündə yazılırdı: “Mayakovskidən”.
Mayakovski 30-cu ildə intihar etdi. Bunu Tatyana bir neçə ildən sonra bilmişdi. Güllər isə gəlməkdə davam edirdi. Xanıma elə gəlirdi ki, Volodya hələ Parijdədir və ona mağazadan özünün aldığı gülləri göndərir və onu “izləyir”...
Dediyim kimi, müqavilə əsasında verilmiş pulun kəmiyyəti böyük, xərclənməsi isə müddətsiz idi.
40-cı illərin əvvəllərində müharibə başladı...
“Mayakovskinin gülləri” gəlməkdə davam edirdi... Yazı da öz yerində: “Mayakovskidən”. Parisdə aclıq idi. Güllər Tatyanın köməyinə gəldi: o, buketləri imkanlı adamlara satıb çörək və zəruri ərzaqlar alırdı. Fransızlar gül-çiçək sevən olurlar. ..
50-ci illərdə güllər yenə öz ünvanına çatdırılırdı... “Mayakovskidən”.
60-cı illərdə, Mayakovskinin ölümündən onillər küçəndən sonra da çiçək buketləri hər həftə Tatyana Yakovlevanın Parisdəki mənzilinin qapısını “döyürdü”...
Bu əhvalat zamanında rus mədəni mühitində bir nağıl kimi dolaşmaqda idi...
1970-ci illərin sonunda Sovet mühəndisi Arkadi Rıvlit Parisdə olarkən yaşı yetmişi keçmış Tatyana Yakovlevanın mənzilinə gedir. Öz anasından eşitdiyi əhvalatı danışır... Qadın susur. Cavab verməyir.
Bu əsnada qapı döyülür. Nəhəng çiçək dəstəsi görünür. Buketin üstündəki lentdə məşhur yazı: “Mayakovskidən”...
Mayakovskinin gülləri, Tatyana ölənəcən onu “təqib etmədə”, onun mənzilinə gəlməkdə idi. Görənlər söyləyirmiş ki, vaxtilə şairə “yox” demiş bu aristokrat xanımın evi gül salonuna bənzəyirmiş... Həyatın bir roman kimi, bir film kimi, lap elə bir nağıl kimi maraqlı parçası...
- 191
yanvar 2024, Firuz M.
Dəhnəli Məmməd Hacızadə
Haray saldı bir qərinə, Dünya susdu dərd-sərinə. Sığınaraq ərəninə, Ümid dolu bağrı şan-şan, ! Şimşək kimi çaxa çaxa, Yol aldılar Qarabağa, Vuruşaraq əlbəyaxa,......
Şümşəd Hüseynova
Həyat vaxt ədalətli olmadı. vaxt eyni yerdən baxmaq olmur həyata. Bəziləri həyata bir addım öndə başlayır, bizim kimiləri isə geridən, onların ardınca yaralar......
Dəhnəli Məmməd Hacızadə
İllərdir oğrun-oğrun, gizli-gizli baxışdıq. Baxışlarla dərdləşib, baxışlarla danışdıq. Beləcə baxışmaqla ömür keçir,gün keçir. Dünyadan tay-tuşumuz, yaşıdlarımız köçür. Birdən ölüb eləsəm gələndə məzarlığa, ölülər hiss etməsin......
Dəhnəli Məmməd Hacızadə
Ruhumuz şaddı gülüm hər gecə ulduzlar içində. Mənəm ən yalqızı gündüzləri yalqızlar içində. Üşüyür sənsiz bu payız alıbdır soyuq canımı, Ürəyim tir-tir əsir sanki qalıb......
Şümşəd Hüseynova
Gözlərim yollardan yığışmır bir an, hər tində, hər küncdə . Bayaq da birinə gözüm sataşdı Gözlərim sən sandı, aldandı yenə... Daha dözmür ürək, açılmır......
Zahid Şirinli
Get Hisslərinin coşqun çağlarında duyduğun bir “get” sözü: yüz cümlədən ağır gəlir insana. Hərdən elə olur ki, bir baxışla başa düşürsən buradan sonrası yoxdur. Nə......
Zahid Şirinli
Hamını dərdə salır, Körpələr yetim qalır, Cavan-cavan can alır, Başın batsın a . Şəhid anası qəmli, Hər gün gözləri nəmli, Necə verək təsəlli? Başın batsın......
Ceyhun Fikrət
O, hara gedəcəyini bilmirdi. Bir anlıq keçmiş duyğular onu özünə çəkirdi. Geri dönüb özünə, uşaqlığına baxmaq istəyirdi. Amma necə? İllər çox keçmişdi. O böyümüş, artıq......
Dəhnəli Məmməd Hacızadə
Düşdü şö'lən qəlbimə gətirdim iman isminə, Qavradıqca səni mən sığındı bu can isminə. Oldu zikrim dilimdə "Ləə ilahə illəllah, Duam Əlhəmdülillah,sarıldım Rəhman isminə. Sureyi Hicrdə......
Ceyhun Fikrət
Müəllif : Qəribədir... Hər gün mənimlədir. Məni demək olar ki, əlindən yerə qoymurdu. Bəzən mənə elə gəlir ki, mən onun üçün çox əzizəm. Bəlkə......